Geschiedenis van onze school

1879-1880 

start van katholiek onderwijs als reactie op nationaal anti-katholiek beleid

Een comité bestaande uit pastoor Velghe , de heer Dansaert, boer Inghelram uit Middelkerke en boer Stubbe uit Wilskerke neemt in Middelkerke het beheer in handen om een katholieke school te bouwen.

In september 1879 zijn de metselaars reeds aan het werk.

Bij de aanvang van het nieuwe jaar staat het lokaaltje er, te situeren op de plaats van de vroegere kloosterkapel (nu ontmoetingszaal in centrum Ten Bunderen).

Het bouwen van een katholieke school was een reactie op organieke wetten uit die tijd. In deze wetten werd het godsdienstonderwijs afgeschaft binnen officiële scholen.

1884

De katholieken behalen de overwinning bij de parlementsverkiezingen. Clerus en gemeenteraadsleden reiken elkaar een verzoenende hand. Er worden in Middelkerke afspraken gemaakt.

De vrije school zal enkel jongens aanvaarden beneden de 6 jaar. Ouder dan 6 jaar gaan ze naar de gemeenteschool.

Voortaan staat de gemeenteschool dus open voor alle jongens, de vrije school voor alle meisjes.

Weetje uit die periode…

In 1888 duurt de grote vakantie van 1 september tot 10 oktober!

1890:  officiële start van het vrije onderwijs in Middelkerke!

Op 30 juni vraagt pastoor Velghe aan de kloosterorde O.-L.-V. ten Bunderen om in Middelkerke een vrije school op te richten.

Op 18 september machtigt  Mgr. J.J. Faict moeder Marie-Joseph om een filiaal te stichten. De grond met het tien jaar oude gebouwtje wordt aangekocht om er een nieuwe school en klooster op te bouwen.

Op 6 oktober start de school met 4 klassen in het oude gebouw. Diezelfde maand nog wordt de vrije meisjesschool door de gemeente officieel aangenomen!

De zusters verblijven in een aanpalend huis bij Maria en Elisa Deputter.

Op 17 november start men de bouwwerken van een nieuw schoolgebouw met 4 klaslokalen.

In 1891 vormen klooster en kapel de thuis voor de onderwijzende zusters.

Op 31 augustus 1892 wordt de kloosterkapel plechtig ingewijd.

De school bloeit. 

Bij de aanvang van de 20ste  eeuw (in 1902)  is er reeds een ‘bewaarklasje’ en telt de lagere afdeling al vlug ca.190 leerlingen.

1914-1918:  eerste wereldoorlog

De eerste wereldoorlog noopt de zusters, net als vele inwoners van Middelkerke,  te vluchten. Via Nieuwpoort,  Veurne, Duinkerke en Rouen belandt men in Frankrijk. Hier worden de zusters onder andere ingezet om Belgische bannelingen ter plaatse  onderwijs te bieden.

Door de beschietingen in de nabijheid van het IJzerfront worden vele gebouwen in onze gemeente beschadigd of vernietigd. Middelkerke wordt helaas niet gespaard. Ook met het kerkgebouw, het klooster en de school is het niet goed gesteld. De school raakt tijdens de oorlogsjaren in verval en onbruikbaar.

Begin 1915 geven 2 Duitse onderwijzers les in de “Providence” een gemengde school voor de Middelkerkse jeugd die niet op de vlucht was geslagen.

Op 29 oktober 1918, nog voor de officiële Wapenstilstand,  opent de vrije school al opnieuw haar deuren in de puinen van deze “Providence”.

Na 1918:  De wederopbouw  

Vanaf oktober 1918 start men dus opnieuw met het onderwijs. Door de omstandigheden spreidt de leeftijd van de klassenbevolking zich in deze periode van kleuters tot 16 à 18-jarigen. Bij de heropstart volgde men eerst les in barakken.

Het interbellum:

Beide scholen worden vanaf 1919  weer ingericht. De vrije school vindt opnieuw haar stek in de Kerkstraat, en wordt door de gemeente aangenomen.

Vanaf 1922 start men effectief met het heropbouwen van de schoolinfrastructuur.

Ook de kapel en het klooster worden hersteld en bewoonbaar gemaakt.

De schoolbevolking blijft stijgen met in het begin van de dertiger jaren een piekmoment met wel 335 leerlingen! Uitbreiding is noodzakelijk en wordt aangevraagd. Vergrotings- en herstellingswerken vangen aan op 21 augustus 1932. (4 nieuwe klassen, uitbreiding van de speelplaats, aanbouw van bergplaatsen voor fietsen en kolen, opfrissen van keukenklas en de bestaande lokalen). Op 11 maart 1933 is dit werk af!

In 1936 daalt de schoolbevolking drastisch tot 285 leerlingen. Een aantal zusters verliest hierdoor hun opdracht in de klas. 

1940: Wat een feest moest worden…

Tijdens de eerste maanden van 1940 worden voorbereidingen getroffen om het vijftigjarig bestaan te vieren op 23 mei! Deze voorbereiding is reeds ver gevorderd wanneer op 10 mei de oorlog uitbreekt. De feestelijkheden worden uitgesteld tot later.

1940 – 1945: tweede wereldoorlog

De klassen sluiten op 10 mei. 

Tijdens de eerste oorlogsdagen is de spanning te snijden. Vluchtelingen en soldaten komen en gaan. Sommige bewoners gaan op de loop richting Frankrijk of Engeland. Op 28 mei capituleert het Belgische leger en trekt een eerste Duitse colonne door Middelkerke om 12.15 uur.

Dit keer blijven de zusters in Middelkerke en tracht men het gewone leven, ondanks de problemen eigen aan oorlogstijd, verder te zetten. Men maakt er het beste van. Soms heerst er schaarste aan brandstof om de klaslokalen te verwarmen. Vooral de winter in '42 is bitterkoud. Hierdoor blijven de scholen gesloten tussen 17 januari en 1 maart.

In het gemeentearchief Middelkerke, bundel luchtbescherming, vinden we heel wat documenten die verwijzen naar de oprichting van een schuilplaats op de speelplaats van de school. Wegens het aanwezige oorlogsgevaar starten hiervoor de werken in maart 1943.

Na de landing in Normandië in juni 1944 rukken de geallieerden snel op. Op 4 augustus 1944 vindt een geallieerd bombardement plaats rond de watertoren, met als gevolg heel wat schade aan deuren, vensters en daken in en om Middelkerke. Men herstelt met de weinige middelen die op dat moment beschikbaar zijn.

Uiteindelijk zal onze streek in september 1944  bevrijd worden.

1945-1974: jaren van vernieuwing

Op 1 oktober 1944 wordt de school opnieuw aangenomen door de gemeente. Men kan weer aan de slag. Na 6 jaar gedwongen uitstel plant men het ‘halfeeuwfeest’ met vertraging op 21 mei 1946. Tijdens dit feest worden ook enkele verdienstelijke zusters die zich voor het onderwijs inzetten in de bloemen gezet, met name E.Z. Blandina en E.Z. Clotilde.

In stoet gaat men richting parochiekerk voor een plechtige jubelmis. Z.E. Pater Bruno Vandenberghe, Dominikaan, en oud-leerling van de Sint-Jozefsschool houdt een roerende toespraak tot de jubilarissen en tot de aanwezigen. Na de eucharistieviering wordt het Te Deum aangeheven.

Tijdens de namiddag wordt een feestzitting gehouden in de zaal St.-Willibrordus. Hier wordt door de leerlingen een evocatie gebracht van het levensverhaal van Pater Lievens. Tevens schetst de pastoor de geschiedenis van de school en de inzet van de zusters.

De toenmalige burgemeester S. Beheydt richt ook een dankwoord en biedt namens de gemeente een gipsen kunstplaat met Maria in aanbidding voor het kerstekind aan.

Dit bas-reliëf  vindt men nu nog terug op het gelijkvloers in de traphal van het hoofdgebouw van de school.

Vanaf 1947-1948  treden meer leken in dienst.

De eerste schoolreisfoto's in het schoolarchief dateren uit het schooljaar '49-'50. Blikvangers in de reisbestemmingen uit die tijd zijn Walcheren, Brugge, Kassel, de Meli in Adinkerke, Gent, Brussel, kasteel van Beloeil, Antwerpen,  de Kemmelberg en Harelbeke.

Tijdens de kerstvakantie van 1958 breekt het gemeentebestuur het bovengrondse gedeelte van de schuilkelder uit WO II af. De onderaardse gangen blijven bestaan.

Vanaf het schooljaar ’61-’62  stelt men vast dat het bestaande schoolgebouw te klein wordt voor het aantal leerlingen en de behoeften aan kwaliteitsvol onderwijs. In stilte bereidt men plannen voor op de bouw van een volledig nieuw klassencomplex. In augustus ’63 is het ontwerp klaar. (industriële systeembouw, waarin heel wat beton verwerkt)

De kloostertuin wordt hiervoor opgeofferd.

De werken worden nog datzelfde jaar opgestart terwijl de lessen verder kunnen gaan in het oude schoolgebouw.

Op 1 september ’64 betrekt de lagere afdeling reeds haar nieuwe klaslokalen op de eerste verdieping. Op 2 december volgt de kleuterafdeling, die het gelijkvloers betrekt. 

Tijdens de zomermaanden van ’65, in vol toeristisch seizoen, wordt een reeks oude klassen gesloopt. Hierdoor verkrijgt  men een zeer ruime speelplaats.

Op 19 maart 1965 vindt de plechtige wijding van het nieuwe schoolgebouw plaats.

Tijdens de zomer van 1966 sloopt men de laatste oude klaslokalen.

Weetje:

Tot eind schooljaar ’65-’66 bestond de vierde graad in de school. In september ’66 wordt dit definitief afgeschaft.

De school is nu in volle bloei. De kleuterklasbevolking groeit sterk aan. In ’68 telt men 6 kleuterklassen.

De gemeentelijke ‘jongensschool’ start echter op maandag 14 april ’68 ook met een kleuterklas.

Ondertussen groeit de nood aan vernieuwing en modernisering van ingang, eetzaal en gymzaal. In april 1969 worden de plannen uitgetekend voor  de aangepaste moderne overdekte schoolingang, de eetzaal (gelegen aan de Kerkstraat) en de daarachter liggende polyvalente gym- , speel- en feestzaal.

In september ’69 opent in Middelkerke  de “Rijksbasisschool’.

De gemeentelijke basisschool wordt een gemengde basisschool met kleuterafdeling.

Beide initiatieven leiden tot een daling van het leerlingenaantal in de Sint-Jozefsschool en een onevenwichtig onderwijsaanbod in de gemeente. Hiernaast biedt men door deze initiatieven in de gemeente echter wel de vrijheid van onderwijsnetkeuze aan de ouders.

Vanaf 1 september ’70, na toestemming van de toenmalige diocesane hoofdinspecteur Vanwijnsberghe, laat men daarom tengevolge de lokale ontwikkelingen ook jongens toe in de Sint-Jozefsschool. (In de kleuterafdeling mochten jongens reeds van bij het ontstaan van de school de lessen volgen.)

Weetjes uit die periode:

In november ’69 schakelt de school over naar een vijfdagenweek met vrije woensdagnamiddag. Dit zou een besparing op verwarmingskosten moeten betekenen. Vanaf dan hebben de kinderen vrij op zaterdag voormiddag.

In augustus ’70 vindt een eerste  Fancy-Fair plaats. De opbrengsten hiervan worden benut om het gratis leerlingenvervoer van de leerlingen te bekostigen. Deze Fancy-Fairs zullen nog vele jaren doorgaan en voor de nodige financiële hulpmiddelen zorgen.

In oktober ’70 vinden op woensdag namiddagen de eerste socio-culturele activiteiten plaats. Enkele animatoren en vrijwilligers uit de groep onderwijzend personeel vangen de kinderen op.

Op dinsdag 6 februari ’73 heeft de startvergadering van het oudercomité plaats. Die zal voortaan o.a. de organisatie van het jaarlijkse schoolfeest behartigen.

In mei ’74 begint de school met veertiendaagse zwemlessen in het stedelijk zwembad van Nieuwpoort.

In mei ’74 organiseert men de allereerste boekenbeurs op school, een primeur voor Middelkerke.

1974-1990: nieuwe meesters, nieuwe wetten…

De zeventiger jaren:

De schoolgaande jeugd verdeelt zich door de locatie en de uitbouw van 3 basisscholen in Middelkerke (gemeentelijke, RBS en Sint-Jozefsschool) over deze scholen.

De historisch gegroeide bevoorrechte kleuterpositie wordt langzaam afgebouwd. Mede hierdoor leeft in de gemeente helaas gedurende een vijftal jaren een spanningsveld. Gelukkig neemt dit met de jaren af en weet de Sint-Jozefsschool omwille van de reputatie als kwalitatief sterk onderwijs stand te houden. Vele ouders blijven het vertrouwen schenken aan de school.

In 1974 start de heer Lucien Baeckelandt als schoolhoofd. Hij geeft het startschot om de volledig vrouwelijke personeelsbezetting te verruimen met mannelijke leerkachten. Zo zullen als eersten de meesters Jean-Marie Barra en Wilfried Opstaele het team versterken.

De Sint-Jozefsschool kent een naamwijziging. Voortaan spreekt men van het Sint-Jozefsinstituut.

Weetjes:

Personeel ’74-’75:

Kleuterafdeling >  juffen Rita Vandenbroele, Germaine Struys, Maggy Bernaert en zuster Jacinta

Lagere afdeling >  juffen Alice Becue, Yvonne Verslype, Ines Ester, Bernice Vanhoutte, Marie Jeanne Vandaele, Rosa Logghe en meesters Jean-Marie Barra en Wilfried Opstaele.

Vanaf 1975 kunnen de leerlingen in het Middelkerkse gemeentelijke zwembad terecht voor de zwemlessen. De verplaatsing naar Nieuwpoort wordt hierdoor overbodig.

In 1977 worden de vrije dorpsscholen in Leffinge en Slijpe afdelingen van het Sint-Jozefsinstituut te Middelkerke. Op deze wijze kunnen beide afdelingen gezien de steeds verstrengende normen overleven.  Alle scholen komen onder de leiding van directeur Baeckelandt. 

Leffinge viert het 100-jarig jubileum in 1980, Slijpe in 1981.

Door het wegvallen van de vrije basisschool in Wilskerke en door de komst van heel wat kinderen uit deze deelgemeente breidt de schoolbevolking eind jaren ’ 70 uit. Om op de nieuwe noden in te spelen bouwt men een prefabgebouw met 2 lokalen in 1978.

Weetjes:

In deze periode starten meester Robert Blomme en juffen Micheline Maenhoudt en Bea Behamel hun loopbaan in het Sint-Jozefsinstituut. Ook poetsvrouw Mariette Lanssens  zal voortaan als manusje-doet-nagenoeg- al de netheid van de gebouwen behartigen. Gedurende vele jaren zullen ze verankerd zijn tot het einde van hun loopbaan aan de school.

De tachtiger jaren:

De school zet zich ten volle in om kwalitatief blijvend sterk onderwijs aan te bieden.

Directeur Baeckelandt is heel lovend over de sterke vrijwillige samenwerking tussen ouders en leerkrachten. Zo kan men o.a. de speelplaats verfraaien. Dit kan mede dankzij de financiële middelen die verzameld worden uit activiteiten in samenwerking met een heel actief oudercomité.

Ook met de verschillende pastoors en/of medepastoors leeft  een fijne en inspirerende samenwerking. 

Weetje:

Op maandagavond 24 januari ’83 wordt de Kerkstraat in Middelkerke opgeschrikt door een hevige brand bij ‘de CARIN’. Spuitbussen ontploffen en zwieren in het rond. Door de professionele inzet van lokale brandweer en naburige korpsen kan men het vuur bedwingen en blijft de school ook gespaard van een ramp.

Veel verandert er niet aan de personeelsbezetting van de school tot…

Op het einde van het schooljaar ’83-’84 wordt directeur Baeckelandt benoemd tot diocesaan inspecteur. Tien jaar lang heeft hij zich met hart en ziel ingezet voor de school.

Directeur Robert Tytgat volgt hem in  september ‘84 op. In Lombardsijde, waar hij eerder les gaf, is hij gekend als meester Bob. Directeur Robert Tytgat maakt kennis met veel vernieuwingen in het beleid van de school, zoals het lestijdenpakket, het schoolvervoersysteem, en veel andere administratieve verplichtingen.

Ook een nieuwe administratieve medewerker start in de school, met name Frieda Decreton. Zij helpt bij de uitgebreide administratieve taken zoals het vele typwerk.

Mevrouw Martine Maenhoudt start eerst als busbegeleider, waarna haar taak uitgebreid wordt als administratieve medewerker.

In 1985 valt het kloosterleven in O.-L.-V. Ten Bunderen stil. 

 Op 29 juli van dat jaar verlaten de zusters het klooster en valt de band met de school weg. Gedaan voor de kinderen om na schooltijd, wanneer de school reeds gesloten is, even aan te bellen voor het ophalen van een vergeten schrift of boek. 

De zusters verhuizen elk naar een nieuwe stek:

Zuster Tharcisia naar Zonnebeke, Zuster Damiana en Lydia naar het hoofdklooster in Moorslede, Zuster Jacinta naar Oostende, Zuster Eleuteria naar Waardamme.

Zutser Jacinta zal nog enkele jaren in de kleuterschool een opdracht behartigen!

Het kloostergebouw en de kapel worden op 5 december ’85 verkocht aan v.z.w. “Volkszorg”. Na enkele aanpassingen krijgt het de naam “Christelijke Mutualiteiten ten Bunderen”.

Eind januari ’89 vervangt mevrouw Yvonne Verslype directeur Robert Tytgat die dringend opgenomen is in het ziekenhuis. Hem wacht helaas een lange 

herstelperiode.

De jaren ’90 tot heden…

In het voorjaar van 1990 kan de directeur Tytgat zijn opdracht opnieuw opnemen.

Helaas  blijven hartproblemen de directeur parten spelen, waardoor hij vroegtijdig de opdracht dient op te geven.

Niemand staat te springen om dit over te nemen. Uiteindelijk wordt Wilfried Opstaele hiervoor aangesproken en aanvaardt hij een tijdelijke opdracht. 

Vanaf 1996 wordt Wilfried Opstaele echter volwaardig aangesteld als directeur.

Het jubileumjaar wordt op 20 oktober 1990 plechtig gevierd.

Een dankmis wordt om 16.30 uur in de parochiekerk opgeluisterd door het Camerlinckxkoor.

Om 18.00 uur heeft een officiële receptie plaats in de school en opent de tentoonstelling met de voorstelling van het boek “met lei en griffel”. (100 jaar Sint-Jozefsinstituut O.L.V. Ten Bunderen Middelkerke.)

Om 20.00 uur sluiten de genodigden aan de feestdis aan in zaal “Ter Duinen”.

In 1998 neemt ook meester Jean-Marie Barra afscheid van Middelkerke om in Westende de opdracht van directeur te behartigen in de lokale vrije basisschool.

In het Sint-Jozefsinstituut staat de tijd niet stil. De onderwijsdidactiek en 

-methodieken evolueren heel snel. De digitalisering sijpelt geleidelijk aan binnen.

De eerste computers komen in de klas en worden er functioneel benut.

Ook de personeelsbezetting kent wijzigingen. Door de samenwerking met de Middelkerkse vrije basisscholen en de opgelegde regelgeving zijn er jaarlijks wel wat verschuivingen.

Niettemin vinden een aantal leerkrachten in deze periode stilaan een vaste stek in het Sint-Jozefsinstituut. We denken o.a. aan de juffen Katie Laplasse, Kristine Vergauwe, Katrien Pattyn, Hannelore Vandevelde, Hilde Dehamers, Greet Ollieuz, An Meirlaen, en mr. Raf Mesotten. 

Hiernaast nemen een aantal vertrouwde gezichten ook afscheid. We denken onder anderen aan zuster Jacinta, juffen Cécile Naeyaert, Gerda Vantyghem, Marijke Dejonckheere, Rosa Logghe, Christiane Lanssens, Bernice Vanhoutte, Gerda Sinnesael, Rita Deconick en Beatrijs Duhamel.

De goede samenwerking met de oudervereniging en de lokale betrokkenen blijft behouden. Steeds vindt men bereidwillige ouders en schoolbestuurleden die met raad en daad de schoolwerking versterken.

Zo slaagt directeur Opstaele erin om de hele speelplaats en het sanitair in het hoofdgebouw te vernieuwen.

De ramen van het hoofdgebouw worden na de bouw van het garagepark achter de school volledig vernieuwd. 

Vanaf 2003 stapt de school in de werking van de scholengemeenschappen. Alle Middelkerkse vrije basisscholen sluiten aan bij de scholengemeenschap “de Zeemeeuw”, samen met de basisscholen van het college  in Oostende en het buitengewoon onderwijs De Rietzang –Zevekote , alsook de H. Hartschool te Oostende.

Specifieke zorgwerking wordt voortaan systematisch en structureel uitgebouwd onder impuls van zorgcoördinatoren en zorgleerkrachten.

Naast computers investeert de school ook stapsgewijs in de installatie van digitale borden en andere leermiddelen in de klassen.

De studie van een masterplan om de schoolinfrastructuur te moderniseren wordt aangevat. In fasen zal men zowel sportzaal, hoofdgebouw en prefabgebouw aanpassen aan de huidige noden en normen van onderwijs.

Op 1 september 2012 neemt directeur Wilfried Opstaele afscheid van zijn loopbaan in het onderwijs.  

Mevrouw Griet Hemelsoen wordt aangesteld als directeur. Tijdens de zomer van 2012 en bij de aanvang van het schooljaar geeft ze in samenwerking met de oudervereniging een opknapbeurt aan de schoolingang, het secretariaat en de gangen in het hoofdgebouw.

De problemen met de centrale verwarming worden aangepakt. Ook de wand onder het afdak krijgt een kindvriendelijke verfraaiingsbeurt.

Helaas dient  mevrouw Hemelsoen mede om gezondheidsredenen halverwege het schooljaar 2012-2013 af te haken.

Meester Robert Blomme neemt tijdelijk de opdracht over vanaf februari 2013.

Op 1 september 2013 neemt meester Robert afscheid van zijn vertrouwde stek in Middelkerke. Het schoolbestuur stelt directeur Hugo Germonpré aan. 

Als leerkracht werkte hij in de zesde klas van onze school tijdens het schooljaar ’1999-2000, waarna hij tot september 2013 de opdracht van directeur in Lombardsijde opnam. 

In 2013-2014 bundelen leerkrachten en de oudervereniging weerom de krachten om de school te verfraaien. Zo bouwt men de gezellige speel- en picknickhoek uit tot een rustpunt op de speelplaats. Ook de prefab en de eetzaal krijgen een opknapbeurt.

Op 1 april 2014 neemt de school afscheid van juf. Micheline Maenhoudt, die jarenlang de eerste klas behartigde.

Ondertussen is het vroegere kloostergebouw volop in verbouwing in opdracht van CM Middelkerke, om het definitief te scheiden van de schoolgebouwen.

Eind 2014 wordt het centrum Ten Bunderen opnieuw plechtig geopend.

Nu kan het schoolbestuur definitief opdracht geven aan het architectenbureau Felix en Partners, uit Oostende, om het masterplan definitief te optimaliseren en op termijn te realiseren.

In de kleuterafdeling wordt één lokaal omgebouwd tot een multifunctionele creaklas, met mogelijkheden om er toneel-, poppenspel-, dia- en/of filmvoorstellingen te brengen in een knusse ruimte.

Tijdens de herfstvakantie van 2014 toveren de leerkrachten, weerom in samenwerking met enkele vrijwilligers van de oudervereniging het lokaal van de boterhameters om tot een hippe eet- en vergaderklas.

Op 7 februari 2015 viert de school haar 125-jarig jubileum! 

De dynamische oudervereniging werkt intens samen met de leerkrachten aan de voorbereiding dit feest.

Het programma:

16.00: plechtige eucharistieviering

17.00: feestelijke receptie aangeboden door het gemeentebestuur in de gymzaal van de school

Vanaf 17.00: feestavond in retrostijl.

Volgende personeelsleden uit het team van de school werken mee aan  het feestprogramma

Juffen Marlies Vanderfaeillie, Nancy Braem, Kristine Vergauwe, Katrien Pattyn, Katie Laplasse, Hannelore Vandevelde, Fréle Carton, Nicky Dewitte (kleuterafdeling)

Juffen Julie Vanpoperinghe, An Meirlaen, Hilde Dehamers, Greet Ollieuz, Tine Claeys, Nathalie Vandamme, Tine Van Brabant (lagere afdeling).

Meesters Raf Mesotten, Koen Devos, Tom Goeminne (lagere afdeling)

Zorgjuf Tine Valcke, poetsvrouw Els Vandenbussche, opvangjuf Maria Hentjens, secretariaatsmedewerkers Robin Harteel (in vervanging van Veronique Dehaemers) en Martine Maenhoudt, en directeur Hugo Germonpré

het schilderij van Louis Van Engelen, september 1880 met uiterst rechts het allereerste schoolgebouw